KULIAH INSPIRASI TOKOH (KIT) Siri 6

24 Oktober 2015 -  Telah berlangsung Kuliah Inspirasi Tokoh (KIT) siri ke-6 bersama dengan Prof. Madya Dr Mat Rofa membincangkan tajuk "Syeikh Ahmad Khatib Al-Minangkabawi; Pemikiran Matematik Alam Melayu"

Berikut kami kongsikan antara pengisian kuliah yang dicatat oleh relawan GPTD, saudara Alif Fitri.
  
* Nama penuh : Syeikh Ahmad bin Abdul Latif bin Abdullah bin Abdul Aziz al-Khatib al-Minangkabawi al-Fadani al-Jawi al-Makki.
* Dilantik oleh Syarif Hussain sebagai imam dan khatib di Masjidil Haram. 
* Seorang ahli agama dan ahli matematik terulung.
* Zaman beliau, kota Mekah dijadikan pusat ilmu yang pesat.
* Budaya Melayu khususnya Pattani sudah diketahui oleh orang Arab. 
* Kini, Mekah dijadikan milik keluarga Saud tidak seperti pada zaman Uthmaniyyah.
* Dilahirkan di Kota Tua, Padang.
* Menuntut ilmu di kota Mekah pada usia 11 tahun pada tahun 1287. 
* Bapanya, Syeikh Abdul Latif merupakan seorang bangsawan di Kota Tua. 
* Zaman beliau, kota mekah dijadikan pusat keilmuan oleh para ulama yang datang ke sana. 
* Antara guru Syeikh Ahmad al-Khatib : 
  - Sayyid Umar Syata.
  - Sayyid Uthman Syata. 
  - Sayyid Bakri Syata. 

* Ilmu2 yang dikuasai : 
  - Matematik ( Ar-Riyadhiyat : Latihan akal ).
  - Faraid. - Kejuruteraan ( geometri ). 
  - Ilmu falak dan kosmologi. 

* Beliau tidak balik ke Minangkabau disebabkan masyarakat Minang ketika itu masih kekal dgn pembahagian pusaka mengikut adat Minang. 
* Beliau mengajar di Masjidil Haram di satu sudut yang bernama Bab az-Ziyadah. 
* Beliau beraqidah salaf as-Soleh. 

* Antara muridnya : 
  - Dr. Abdul Karim Amrullah.
  - Haji Ahmad Dahlan.
  - Syeikh Tahir Jalaluddin. 
  - Tok Kenali. 

* Tidak ramai ulama Nusantara yang menulis kitab dalam bahasa Arab. Syeikh Ahmad al-Khatib menulis kitabnya dalam bahasa Arab. 
* Kitab beliau : 
  - An-Nafahat Hasyiah al-Waraqat.
  - Al-Jawahir an-Naqiyah fi A'mal al-Hisabiyah.
  - Raudhah al-Hisab fi Ilmi al-Hisab. 
  - Ma'alim al-Hisab fi Ilmi al-Hisab. 
  - Ar-Riyadh al-Waridah fi al-Fiqh asy-Syafi'e. 
  - Al-Manhaj al-Masyru' fi al-Mawarith. Dan banyak lagi... 

* " Tuan Ahmad itu gagah perkasa, mukanya jernih, di keningnya terdapat kesan sujud, janggutnya lancip. Beliau didengki oleh ulama Arab kerana lidahnya lebih fasih dan karangannya lebih balaghah dari kalangan mereka. Beliau menantu orang kaya dan berkenalan dengan syarif Hussein. Tetapi sungguh didengki, beliau terpaksa disegani. Beliau lebih arif dalam segala hal. Meskipun beliau hidup cara bangsawan Arab, namun cintanya akan Tanah Minangkabau tidak pernah putus. Beliau suka sekali jika dikirim rendang dan lebih suka kalau dikirim belut kering. Tetapi kalau diajak pulang ke Minang, beliau menggeleng kepala. Nampak mukanya muram ! Beliau cinta ke Minangkabau tetapi beliau tidak suka akan adatnya yang berpusaka kepada kemenakan. " Biar saya meninggal di Tanah Suci ini."

  - HAMKA menukilkan kisah ini daripada bapanya yang merupakan anak murid Syeikh Ahmad al-Khatib dalam buku Ayahku - 

* Majalah Pengasuh dikeluarkan oleh Majlis Agama Islam Kelantan yang diasaskan oleh Tok Kenali yang merupakan anak murid Syeikh Ahmad al-Khatib al-Minangkabawi. 
* Syeikh Ahmad al-Khatib menentang kesesatan yang dilakukan oleh penganut Tariqat Naqsyabandiyah al-Khalidiyah di Minangkabau ketika itu dan berpolemik dengan Syeikh Muhammad Sa'id Mungka yang merupakan tokoh Naqsyabandiyah al-Khalidiyah ketika itu. 
* Kaum Muda : Golongan yang ingin kembali kepada Quran dan Sunnah. 
* Kaum Tua : Golongan yang memasukkan unsur2 khasyaf dan mimpi dalam amalan agama. 
* Bagi Syeikh Ahmad al-Khatib apa2 amalan agama yang tidak drp Nas..terbatal. 
* Antara buku beliau yang terkenal Hasyiah an-Nafahat ala Syarh al-Waraqat tentang Usul Fiqh.

* Antara kandungan Kitab Raudhah al-Hisab karangan Syeikh Ahmad al-Khatib : 

Bab 1 : Interger, operasi asas aritmetik, modulo, punca kuasa dua, punca kuasa tiga, punca kuasa empat dan punca kuasa lima. 
Bab 2 : Pecahan, operasi asas pecahan. 
Bab 3 : Pecahan perpuluhan, operasi asas.. 
 Bab 4 : Masalah harian yang menyentuh agama, pertukaran, urusniaga.... 
Bab 5 : Tentang muamalat yang berkaitan kewangan... 

Dan sebagainya....

 * Sejarah Matematik bermula sejak zaman Nabi Idris a.s. ( dikenali dalam Yunani sebagai Hermis ) dan ilmu itu disalin oleh orang Yunani iaitu Appolinius. Appolonius hanya mengambil unsur geometri dan meninggalkan hidayah yang di bawa oleh Nabi Idris ( Hermis ). 

* Para ulama yang ikhlas menuntut ilmu kerana cintakan ilmu, antaranya :
 - Al-Biruni setelah menghadiahkan kitabnya yang berjudul Qanun al-Mas'udi kepada Sultan Mas'ud bin Mahmud al-Ghaznawi. Apabila beliau diberilan ganjaran berupa unta...beliau menolak dan berkata : "Saya menulis kerana cintakan ilmu." 

* Istilah Matematik dan Arab : 
 مال = x2 
كعب = x3
 مال مال = x4
 كعب كعب = x6 
الجذور أموال = ax2 + bx 

* Kenapa ulama Islam membincangkan algebra ? ( Surah an-Nisa' : 11 ) 
* Algorithm = Alkhawarizmiyun ( kaedah penyelesaian oleh al-Khawarizmi ) 
* Kurun ke 19, pelajar Barat belajar ilmu Matematik mesti pakai jubah > Islam. 
* Universiti Oxford dibuka oleh anak murid Ibn Rushd. 
* Trigonometri diasaskan oleh umat Islam.