Kuliah Inspirasi Tokoh Siri 5

19 September 2015, DBP - Pada 19 September yang lalu, GPTD dengan kerjasama Dewan Bahasa dan Pustaka kuala Lumpur telah mengadakan Kuliah Inspirasi Tokoh bagi siri ke-5 dengan tajuk "Falsafah Yunani Dalam Sains Orang Melayu dengan Merujuk kepada Kitab Bustan as-Salatin" yang disampaikan oleh Dr. Pisol bin Maidin.

Berikut kami kongsikan antara pengisian kuliah yang dicatat oleh relawan GPTD, saudara Alif Fitri.

Muqaddimah

1. Apakah falsafah ?

~ Kecintaan kepada hikmah. ( philo + sofia )

~ Ada banyak kategori falsafah.

~ Pertanyaan2 ttg alam, etika, astrologi dll menjadikan ilmu falsafah disusun.

~ Wujud dikotomi antara falsafah Barat dan Islam.

~ Falsafah dalam islam = tasawwuf ( falsafah etika ).

~ Fedrich Nietzche ( 1844-1900 ) berpegang dgn prinsip "Gott ist tot" = Tuhan itu mati.

~ Penglibatan Nazi Jerman ( Hitler ) dlm PD2 dipengaruhi oleh falsafah Nietzche.

~ Perkataan 'Superman' berasal dari konsep yg dibawa Nietzche.

2. Kepentingan falsafah.

~ Tahafut al-Falasifah vs Tahafut at-Tahafut.

~ Imam al-Ghazali hanya kritik konsep ketuhanan dalam falsafah shj bukan tolak falsafah secara penuh. Sbb dalam ketuhanan sudah ada dalil naqli dan aqli. Jadi xperlu falsafah utk faham konsep ketuhanan.

3. TESIS : Sains orang Melayu atau sains Melayonesia ini berkembang dari satu landasan falsafah tradisional tertentu dan mempunyai kaitan dalam jaringan keilmuan dunia.

Maknanya : Tamadun Melayu adalah sebahagian daripada tamadun dunia.

4. Ciri2 Sains Melayonesia :

- Dalam bahasa Melayu.
- Berlandaskan falsafah Melayu.

5. Kitab Bustan as-Salatin ditulis oleh Syeikh Nuruddin ar-Raniri pada abad ke-17 M.

6. Wujudkah falsafah Yunani dalam Sains Melayunesia ?
~ Kosmologi Aristotle bahawa alam terdiri daripada unsur api, angin, air dan tanah.
~ Idea ini bertapak dlm teks2 bertulis awal seperti kitab Taj as-Salatin.

7. Daripada falsafah Spekulatif menjadi Sains yang Emperis.
~ Kosmologi Aristotle menjadi asas taakulan bahawa semua jasad akan mempunyai sifat alami yg khusus iaitu sifat hangat, basah, kering atau sejuk dalam perkadaran tertentu.
~ Unsur alam ini diwakili oleh humor/cairan tertentu dlm badan sesuai dgn idea bahawa manusia adalah mikrokosmos manakala alam adalah makrokosmos.
~ Keseimbangan tabiat alam dalam humor menentukan sama ada seseorg itu sihat atau sakit.

8. Patologi Humoral dalam Bustan as-Salatin.
~ Keseimbangan humor dalam badan menentukan kesihatan badan.

9. Tapisan dan Ubahsuai Falsafah Luar.
~ Galenisme diterima dlm doktorin perubatan Melayu telah mengalami ubahsuai.
~ Galenisme Melayu menekankan kepentingan diet. Galenisme Yunani menekankan pengambilan ubat.
~ Susur galur ilmu perubatan Melayu :
~ Hippocrates > Galen > Gelenisme + Tibb Nabawi = Ilmu Perubatan Melayu.

10. Bustan as-Salatin: Sains yang Rasional dan Saintifik.
~ Ilmu perubatan Melayu mengandungi huraian rasional.

Kesimpulan
* Manuskrip Melayu menyimpan khazanah sains Malayonesia yg sangat bernilai dan memerlukan penerokaan dan kajian lanjut.
* Sains Malayonesia kini di ambang kepupusan atau dilupakan.